Union Berlin maakt zijn entree op het hoogste Duitse voetbalpodium. Een club met een bijzonder karakter, gedragen door z’n unieke aanhang. Maak kennis met de ‘Kultverein’ uit Oost-Berlijn.
Door Martijn Visscher, 18 augustus 2019.
Tranen rollen over de wangen bij Frau Henning als ze de fotobanner van haar overleden man toont. Voor de aftrap van het duel met RB Leipzig zal zij samen met haar zoon het portret van haar geliefde omhoog houden. ‘Dit betekent alles, voor de gehele familie’, snikt de weduwe.
Ongeveer 500 Unioner doen hetzelfde met hun overleden dierbaren, in het kader van een door fanclubs in het leven geroepen actie. De allereerste wedstrijd in de Bundesliga krijgt mede hierdoor een speciaal tintje. Opnieuw een bewijs dat Union niet zomaar een voetbalclub is.
‘De supporters zijn de levensader van Union. Dat merk je aan de familiemededelingen in de rust, de actie ‘Bloeden für Union’ in 2004 waarmee bloed werd gedoneerd om geld in te zamelen voor een nieuwe licentie, het monument voor de fans die in 2009 als vrijwilliger het stadion An der Alten Försterei in het bos hebben herbouwd en de kerstsamenzang bij kaarslicht en met Glühwein’, vertelt Bertus Bouwman.
De Nederlandse journalist, mede-oprichter van Duitslandnieuws.nl, is werkzaam in Berlijn en besmet geraakt met het Union-virus. ‘Voor mij zijn Union en St. Pauli de enige cultclubs van Duitsland. Zo’n beetje alles gaat anders dan wat ik uit Nederland gewend was. De eerste keer dat ik er kwam, was het ijskoud en grauw. Ontzettend slecht voetbal en een verliespartij tegen een stugge tegenstander. En toch wist ik direct dat ik deze club in mijn hart zou sluiten.’
Volgens Bouwman heeft dat te maken met de warmte die de gehele club uitstraalt. ‘Je voelt je direct welkom. Helemaal als je voor aanvang de clubhymne van zangeres Nina Hagen meebrult. Fans vragen ook vaak waar je vandaan komt als ze merken dat je geen Duitser bent. Er ontstaan meestal leuke gesprekken. En ik kom er opvallend veel Engelsen tegen die de commercie in hun land beu zijn. Bij Union voelen zij zich wel op hun gemak.’
De promotie naar de Bundesliga brengt Union in een spagaat. De aanhang is wars van commercialisering. De nieuwe shirtsponsor, een groot vastgoedbedrijf, stuit dan ook op veel weerstand. Past niet bij Union, vinden veel mensen. De clubleiding, met voorzitter Dirk Zingler voorop, probeert deze binnenbrandjes altijd snel te blussen. Dat lukt tot nu toe aardig, ook omdat de populaire Zingler sinds zijn entree in 2004 de opmars van Union vakkundig heeft begeleid.
Zingler vierde de historische promotie van Union, tijdens de thuiswedstrijd in de play-offs tegen VfB Stuttgart, op het toilet. Hij kon de spanning niet meer aan, net als zijn vrouw, die op het damestoilet vertoefde. Na het laatste fluitsignaal vlogen ze elkaar in de armen. Uitzinnige supporters stroomden het veld op, zorgden voor een rood-witte zee en waren urenlang niet weg te slaan.
‘Velen namen een stukje grasmat mee, alsof ze deze droom tastbaar wilden maken. Het contrast met zo'n 15 jaar geleden kon bijna niet groter zijn’, zegt Bouwman. ‘Toen speelde Union in de regionale Oberliga en waren er financiële problemen. Sindsdien heeft de club de weg naar boven voorzichtig ingezet, met de promotie naar de Bundesliga als voorlopig hoogtepunt.’
De 56ste club in de Bundesliga is er gezien het verleden niet zomaar één. Dat zal de voetbalwereld dit seizoen zeker gaan merken. Ook tijdens de stadsderby’s tegen Hertha BSC. ‘Saai wordt het in ieder geval niet’, voorspelt Bouwman.
* Dit seizoen besteedt Bananenflanke elke week aandacht aan Union, in samenwerking met Bertus Bouwman.